آیینه عباسی (کتاب)آیینه عَبّاسی، کتابی کلامی در ردّ بر یهود و نصارا به زبان فارسی، نوشته ابواحمد محمد بن عبدالنبی بن عبدالصانع محدث اخباری نیشابوری معروف به میرزا محمد اخباری (۱۱۷۸-۱۲۳۲ق/۱۷۶۴- ۱۸۱۶م) می‌باشد. ۱ - نام کامل کتابنام کامل کتاب، آیینه عباسی در نمایش حق‌شناسی است که به عنوان «امالی العباسی» یا «امالیة العباسی فی رد علی النصاری» نیز یاد شده است. و به اشاره عباس میرزا، ولیعهد فتحعلی‌شاه، در پاسخ ایرادهای پادری (= پدر روحانی، عنوانی که به شیوخ و علماء نصارا داده می‌شد.) نوشته شده است. ۲ - زمان نگارشنگارش این کتاب در ۲۸ جمادی‌الثانی ۱۲۳۰ق/۷ ژوئن ۱۸۱۵م در کاظمین آغاز شده و در ۳ شعبان همان سال (۱۱ ژوئیة ۱۸۱۵) به پایان رسیده است. ۳ - محتواآیینه عباسی در ۵ فصل، با مقدمه و مؤخره‌ای بدین ترتیب تصنیف شده است: مقدمه، در تصور مطلب؛ فصل اول، رد یهود؛ فصل دوم، رد نصارا؛ فصل سوم، در دو قسمت: قسمت اول، در عدم اختصاص نبوت به حضرت عیسی، قسمت دوم، در باب بشارت آن حضرت به پیامبری رسول اکرم؛ فصل چهارم، در مذاهب مجوس و فرقه‌های آن؛ فصل پنجم، در حقیقت اسلام و اثبات نبوت خاصه. ۴ - شیوه نگارششیوه نگارش کتاب همانند بیش‌تر ردیه‌ها، به صورت پرسش و پاسخ و با لحن جدلی است. ۵ - نسخه‌های خطینسخههای خطی این کتاب در کتابخانه آستان قدس و کتابخانه آیت‌الله مرعشی موجود است. ۶ - چاپخانبابا مشار چاپ شدن این کتاب را یادآور شده، ولی به سال و جای چاپ آن اشاره‌ای نکرده است. [۳]
کتابخانه آیت‌آلله مرعشی، خطی، ج۱۰، ص۲۹۳-۲۹۴.
[۴]
کتابخانه مرکزی، خطی، ج۱۱، ص۲۴۲۳-۲۴۲۴.
[۵]
کتابخانه مشار، چاپی فارسی، ص۲۱.
[۶]
کتابخانه آستان قدس، خطی، ص۵۶۶.
[۷]
منزوی، خطی، ج۲، ص۸۶۹.
۷ - فهرست منابع(۱) آقابزرگ، الذریعة. (۲) خوانساری، محمدباقر، روضات‌الجنات، قم، ۱۳۹۲ق. (۳) مرعشی، خطی. (۴) مرکزی، خطی. (۵) مشار، چاپی فارسی. (۶) مشهد ۲، خطی. (۷) منزوی، خطی. ۸ - پانویس
۹ - منبعدانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «آیینه عباسی»، ج۲، شماره۵۷۶. رده‌های این صفحه : آثار میرزا محمد اخباری | ردیه‌ها بر مسیحیت | ردیه‌ها بر یهود | کتاب‌های کلامی قرن 12 (قمری) | کتاب‌های کلامی قرن 13 (قمری) | مقالات دانشنامه بزرگ اسلامی
|